یاسوج (به لری: یاسیچ)، شهری در جنوب غربی ایران و مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد و همچنین مرکز شهرستان بویراحمد است و در شمال شرقی این استان واقع شده‌است. یاسوج، در کنار رود بشار و دامنه‌های زاگرس و قله دنا در ارتفاع ۱۸۷۰ متری از سطح دریا قرار گرفته‌است. مردم این شهر، لر هستند و به لری بویراحمدی صحبت می‌کنند. یاسوج یا یاسیج به معنای محلی است که گل‌های یاس در آن به صورت فراوان می‌رویند.
اقلیم
شهر یاسوج در منطقهٔ اقلیم مدیترانه‌ای واقع شده و دارای هوای معتدل متمایل به سرد است. در این شهر، میزان بارش برف و باران زیاد می‌باشد و به علت بارش فراوان برف و باران و پوشیده شدن ارتفاعات از برف برای مدت مدیدی از سال، از منابع آب کافی برخوردار می‌باشد. یاسوج در مسیر ابرهای باران‌زای خلیج فارس واقع است. این شهر دارای بیشترین میزان بارندگی در شهرهای واقع شده در جنوب کوه‌های البرز است. بارندگی سالانهٔ این شهر، ۹ برابر بیش از اصفهان و دو برابر بارندگی در کرمانشاه است. به‌دلیل بارش مناسب، ارتفاعات غرب یاسوج دارای یخچال‌های طبیعی هستند.
اقتصاد
تولیدات یاسوج عمدتاً شامل خوراک دام، قالی، سبدبافی، موزائیک و آجر است. این شهر، دارای واحد تصفیه و تولید شکر و نیروگاه تولید برق با سوخت زغال‌سنگ است که برق مورد نیاز منطقه را تأمین می‌کند.
در سال ۱۳۹۳ یک واحد پتروشیمی با ارزش ۲/۲ میلیارد دلار توسط بخش خصوصی در یاسوج راه‌اندازی شد. تولیدات این واحد شامل بنزین، گازوئیل، گوگرد، آسفالت و گاز مایع است.
تاریخچه
یاسوج ییلاق دولت بزرگ تمدن ایلام بوده‌است. منطقه یاسوج از عصر برنز محل زندگی انسان‌ها بوده‌است. یافته‌های باستانی در تپه شهدا (مربوط به ۳ هزار سال پیش از میلاد)، تپه خسرو (مربوط به دورهٔ شاهنشاهی هخامنشی)، محوطه باستانی گرد، پل پاتاوه و گورستان پایه‌چول از آثار تاریخی یاسوج هستند. یاسوج همچنین محل آغاز لشکرکشی اسکندر مقدونی و نیروهای مقدونیه باستان به دربند پارس بوده‌است.
در ۲۲ تیرماه ۱۳۴۲ طبق مصوبهٔ مجلس شورای ملی، سرزمین ایلات شش‌گانه کهگیلویه و بویراحمد (۱– بویراحمد ۲– طیبی ۳– بهمئی ۴– چرام ۵– دشمن زیاری ۶– بابویی) که تا آن زمان بخشی جزء استان فارس و بخشی جزء استان خوزستان بود از این دو استان جدا شد و به فرمانداری کل تبدیل گردید و یاسوج، در سال‌های بعد به مرکز استان تبدیل شد.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۳۴٬۵۳۲ نفر (در ۵۴٬۸۵۰ خانوار) بوده‌است. جمعیت شهر یاسوج در سال ۱۳۹۵ با احتساب برخی روستاهای حومه، چیزی بیش از ۲۵۰ هزار نفر است. مردم شهر یاسوج از طوایف مختلفی شامل تامرادی، دشمن‌زیاری، نوئی، جاکی و کی‌گیوی هستند.
گردشگری
- آبشار یاسوج، اصلی‌ترین جاذبه گردشگری شهر یاسوج است. این آبشار در فاصله ۲ کیلومتری مرکز شهر و در شمال شهر یاسوج واقع است. این آبشار، ۱۰ متر ارتفاع دارد.
- پیست اسکی کاکان در دامنه قله دنا در ۱۸ کیلومتری شهر یاسوج نزدیک به دهستان کاکان واقع شده‌است.
- پارک ساحلی رود بشار
- تنگه مهریان، محل رفت‌وآمد علاقه‌مندان به اسکی است، این تنگه در این فصل زمستان، شاهد تشکیل یخی بزرگ بر روی صخره‌ای مقابل بارگاه امامزاده حسن است که این توده یخ روز شصتم زمستان شکسته شده و روز هفتادم (حدود دهم اسفندماه) با صدایی که کیلومترها شنیده می‌شود، از صخره فرو می‌ریزد. آب رودخانه مهریان که بخشی از آن از چشمه‌های تنگ معروف به کبوتری است پس از طی مسیر به رودخانه بشار یاسوج و رودخانه کارون در استان خوزستان می‌ریزد.
- گوشه شاه قاسم در کیلومتر شش جاده یاسوج به اصفهان منطقه خوش آب و هوای گوشه قرار دارد که شهرت آن به علت وجود امام زاده شاه قاسم که گفته می‌شود از نوادگان امام چهارم شیعیان ملقب به سجاد است.
- شیخ سرکه (شیخ صدوق): منطقه‌ای سردسیری با پوشش گیاهی متنوع از جمله بیلهر، کنگر، قارچ، ریواس و چویل
- آبشار تنگ تامرادی در ۲۶ کیلومتری جاده یاسوج به بابامیدان بعد از گذشتن از روستای دشتروم واقع است. در این تنگه جنگ تنگ تامرادی اتفاق افتاده‌است.
رسانه‌ها
شبکه استانی دنا در تاریخ ۲۸ دی ماه ۱۳۸۴ با حضور سید عزت‌الله ضرغامی ریاست وقت سازمان صدا و سیما و مسئولین و مقامات محلی فعالیت خود را به‌طور رسمی آغاز کرد. در اردیبهشت ماه ۱۳۸۲ صدای استانی شبکه دنا به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز نمود. این شبکه از سال ۱۳۹۳ به‌صورت ۲۴ ساعته برنامه پخش می‌کند
دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی
- دانشگاه یاسوج
- دانشگاه علوم پزشکی یاسوج
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات کهگیلویه و بویراحمد
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج
- دانشگاه پیام نور واحد یاسوج
- دانشگاه علمی کاربردی کهگیلویه و بویراحمد
- آموزشکده سما واحد یاسوج
- مؤسسه آموزش عالی پویا
- مرکز تربیت معلم کوثر یاسوج
- مرکز تربیت معلم شهید ایزدپناه
- آموزشکده فنی و حرفه‌ای دختران یاسوج
منابع
- fallingrain